Bir çok anne-babanın ortak sıkıntısı, hocam “benim, çocuğum içine kapanık,  çekingen, pek fazla konuşmaz, çok utangaç... anlamadıklarını öğretmenine sormaya çekiniyor, okulda pek arkadaşı yok… gibi serzenişte bulunuyorlar. Değerli anne-babalar bütün bunlar çocuğunuzun özgüven gelişimiyle direk ilgili. Özgüveni olmayan  (kendisini değerli hissetmeyen)   çocuğun yaşadığı aile, çevre, okul ve toplum içinde bir takım problemler yaşaması muhtemeldir. Altını ıslatma, altına kaçırma, lise döneminde alkol yada sigara bağımlılığı, evden kaçma… gibi problemler yaşayabilir.(Bu tür problemler yaşıyorsanız bir uzmana başvurmanızda fayda var)  

Özgüven ne demek?

Çocuğun kendi olmaktan memnun olması, kendini güvende ve mutlu hissetmesi, çevresiyle barışık olması demektir.

Yaşamın ilk yıllarında itibaren kendilerine yönelik iyi duygular geliştirmeleri, anne-baba, öğretmen, diğer büyükleri ve ilerleyen yaşlardaki arkadaşlarından gelen geribildirimlere bağlıdır. Bu yaşlarda anne- babalar çocuğa ayna vazifesi görürler. 

Peki, Çocuklara özgüven kazandırmak için anne-babalar neler yapılabilir?

Günlerinin nasıl geçtiğini, katıldıkları faaliyetleri, ilgilendikleri şeyleri sorun ve onları dinleyin. Kendini ve yaşadığı duyguları “bu konuda sen ne düşünüyorsun, kendini nasıl hissediyorsun… gibi sözlerle onu anlamaya çalışın. Veli toplantılarına, okulda katıldıkları faaliyetlerin gösterilerine gidin.

Çocuklarınıza ayna vazifesi gördüğünüzü unutmayın. Onlarda görmek istemediğiniz davranışlarda bulunmayın. Örnek olarak sinirlenip onlara bağırdığınızda, kızınca bağırmanın normal olduğu mesajını verirsiniz.

Küçük bir şey dahi olsa yaptığı güzel şey için onu övün. Takdir edip ona dokunun, kucaklayın, öpün. Katkılarına değer verdiğinizi sözel olarak da ifade edin. “yardımların çok işe yaradı, hım bak bunu düşünmemiştim, bu fikrini çok beğendim, teşekkür ederim… gibi geribildirimlerle onlara değer verdiğinizi gösterin.

Her çocuğun farklı farklı anlama ve algılama kapasitesi vardır. Beklenti ve istekleriniz çocuğunuzun yaşına ve kapasitesine göre olmalıdır. Örnek olarak dört yaşındaki çocuğun, misafirliğe gittiklerinde iki saat sessizce oturmasını istemek yanlıştır.

Çocuklarınıza katı kurallar koymak, ağır cezalar vermek disiplin anlamına gelmez. Verdiğiniz cezaların onun istenmeyen davranışına yönelik olduğunu belirtin, sevgi ve şefkatinizle onların güvende olduğunu hissettirin.

Ev içinde ve dışında çocuğun başarabileceği sorumluluklar verilebilir. Ev içerisinde sofrayı kurması, ufak tefek alışveriş yapması, sosyal yaşamda çeşitli spor ve sanat etkinliklerine yönlendirilmesi, çocuğun başarma, paylaşma duygusunu güdüler. Uygun ölçüde yüklenen sorumluluk kendine güveni artırır, çevresini organize becerilerini geliştirir.

Anne-babaları tarafından aşırı kollanan- korunan çocuklar kendini ifade etmede ve arkadaş edinmede problemler yaşıyorlar. Burada anne-babaların yaklaşımı akla kapı açma ama çocuğun iradesini elinden almama şeklinde olmalıdır.

Çevresi tarafından sevgi gören, önemsenen, güven duyulan, fikirlerine değer verilen, gereksinim duyduğunda beklediği ilgiyi ve yakınlığı bulan, davranışlarında hataya da  yer verilen, güçlü ve zayıf yönleriyle olduğu gibi kabul edilen çocuk sağlıklı özgüven duygusu geliştirebilir.